Wees gegroet, o Koninginne

Vandaag viert prinses Beatrix haar tachtigste verjaardag. Protestanten zijn altijd nauw verbonden met het koningshuis. Want de monarchie is een afgeleide van het Joodse koningshuis, zoals dat door de profeet en richter Samuël is ingesteld. Op verzoek van het volk, dat wel. Maar de Heer accepteerde deze wens van de Israëlieten. Want dit koningshuis zou dan weer symbool zijn van de grote Koning, die eeuwen later zou komen.

Zie hier de verbondenheid die bijbelvaste christenen met het vorstendom hebben. Niet zozeer vanwege de adellijke familie zelf. Wel vanwege de symboliek en het Bijbelse voorbeeld.

Ook katholieken hebben zo hun verbondenheid met de koningin. “De eeuwige maagd Maria” wordt ook als koningin(-moeder) aanbeden. Letterlijk aanbeden. Ik ben afgelopen zomer voor tien dagen in het klooster van Westmalle geweest. Het laatste lied van de completen (dagsluiting) is het Salve Regina, de groet aan Maria.

Salve Regina, Mater misericordiae, vita, dulcédo, et spes nostra salve. Zo begint de Latijnse tekst van dit lied. Wees gegroet, o Koninginne, Moeder van Barmhartigheid. Ons leven, onze vreugde, onze hoop, wees gegroet.

Maria als koningin-moeder, de moeder van onze Koning Jezus. Elke generatie zal haar gelukkig prijzen vanwege haar positie, zo zong Maria toen Gabriël haar zwangerschap aankondigde. En haar gelukkig prijzen doen we bij deze.

Op de verjaardag van de andere koningin-moeder.

Mannenavond

Ik ben er weer. Een griep hield me te bed. Maar inmiddels ben ik weer volledig uitgeziekt, en kan ik me weer volledig richten op het schrijven en bloggen. Het is zoals uit het gesprek van Sergej Bolsjakov met Vader Michaël, te vinden in 'De Monastieke Tuin': “Ik geef u een soortgelijke raad. Gebruik uw literaire begaafdheid om het Koninkrijk der hemelen onder de mensen te verspreiden en het Goede Nieuws te verkondigen. Dat is in feite uw plicht.”

Dit citaat las ik toen ik tien dagen in het klooster van Westmalle was. Hoewel het een gesprek was tussen twee voor mij onbekenden, voel ik me wel degelijk door deze quote aangesproken. Wellicht ligt hier mijn goddelijke roeping.

Enfin.

Afgelopen vrijdag hielden we in mijn gemeente een 'mannenavond'. Deze avond stond in het teken van het beschikbaar stellen van je gaven, met name als ambtsdrager. Onder meer werd gesproken over het houden van persoonlijk contact met Onze-Lieve-Heer. Wat vaak makkelijker gaat in een gemeenschap, dan als je op jezelf bent aangewezen. En iedereen weet, als je tijd neemt voor gebed en Bijbellezen, dan heeft dat zijn uitwerking.

Zie hier een protestants verlangen naar gemeenschapszin en kloosterleven.

Kerk

Paus Franciscus is terug in zijn continent Zuid-Amerika. De kerkvorst heeft samen met een kleine groep slachtoffers van seksueel misbruik door Chileense priesters gebeden en gehuild.

Franciscus heeft een goede naam in 'de wereld'. Een man die weet dat hij en zijn functie niet onfeilbaar zijn. En dat hij een eenvoudige man is, die ook met het uitschot van de samenleving optrekt. Eén van zijn eerste accties was dt hij met Witte Donderdag de voeten van twaalf vluchtelingen kuste en waste.

De katholieke kerk, een internationale gemeenschap waar ik weinig mee heb. Ik behoor tot de gereformeerde traditie. Een traditie met scheuringen. Zoals in Kruiningen, waar dominee Gerrit Bredeweg. Deze predikant was eerst voorganger van de Gereformeerde Gemeente, maar gaat nu verder als dominee van de Vrije Gereformeerde Gemeente.

De reden van de scheiding? Een ordinaire ruzie met oud-diaken Henk Jansen en later ook het kerkelijk bestuur. Zou zoiets ook binnen de Roomse kerk kunnen gebeuren? Die indruk heb ik niet. Misschien een goede reden om een katholiek lidmaatschap te heroverwegen.

Nieuwsberichten

Vandaag is het zondag. Tijd voor enige reflectie. Het zou goed zijn om die reflectie dagelijks uit te voeren. Maar ik ben geen monnik.

Nog niet.

Wat niet is kan nog komen.

Wel twee nieuwsberichten uit de afgelopen week. Het eerste gaat over de vos in Vlaanderen. Een Duitse wolf bivakkeert nu in het Vlaamse gebied. De afgelopen dagen zat hij in de omgeving van de stad Beringen, zo'n 45 kilometer ten zuiden van Eindhoven. Een stad op zo'n zestig kilometer van de abdij in Westmalle.

Toen ik mijn woestijntiendaagse meemaakte bij de cisterciënzer broeders, had ik een middag vrij. Ik mocht van mijn makker broeder Guerric de tijd doorbrengen in het bosgebied rondom de abdij. Een groot stuk land, een behoorlijk gebied met bomen. Zou de wolf, die rond Kerst via Limburg en Noord-Brabant naar België kwam, ook naar Westmalle kunnen lopen?

Het andere bericht is iets dichter bij huis. Het Museum Klooster in Ter Apel is in 2017 bezocht door meer dan 27.000 mensen. Een jaar eerder stapten vierduizend mensen minder de drempel over.

Een museum is een manier om iets te bewaren. Dat “iets” is van vroeger dagen. Kloosters zijn geen monumenten van lang vervolgen dagen. Het klooster van Ter Apel werd in 1465 gebouwd door de Kruisheren. Die woonden er tot het moment waarop de Spanjaarden in Groningen het onderspit dolven en het rooms-katholieke geloof in de ban werd gedaan. Het gebouw is inmiddels al jaren een museum.

Monniken vormen een levendige gemeenschap. Dat wij in de Noordelijke Lage Landen meer en meer afscheid nemen van het geloof, doet aan datzelfde geloof natuurlijk niets af. Ik maak zelf uit van een dynamische protestantse gemeente in Leeuwarden; de broeders in Westmalle hebben me laten zien dat het kloosterleven niet saai of ouderwets is, maar een persoonlijk doorleefd besef en geloof.

Klooster Wittem

De jas is te groot geworden en dus moeten maatregelen genomen worden. En dus staan de broeders van redemptoristen voor een opdracht. Ze willen hun klooster in Wittem niet sluiten, zoals dat elders wel gebeurt. De pastorale betekenis van kerk en klooster is te belangrijk om het geheel op te doeken.

Klooster Wittem gaat door, zij het in een geconcentreerde vorm. De communiteit, het personeel en de vrijwilligers blijven zich ervoor inzetten, dat ‘Wittem’ een ‘pleisterplaats voor de ziel’ blijft, waar veel mensen nog vele jaren troost en inspiratie kunnen vinden, aldus pater Henk Erinkveld CSsR, rector Klooster Wittem in een verklaring op de site. Een toelichting dat zelfs aan de NOS niet is voorbijgegaan. De nieuwsomroep besteedde er een heel artikel aan, Martijn van der Zande is zelfs op bezoek geweest in het buurtschap in het zuiden van Limburg.

Wittem. Dat is vanuit Leeuwarden gezien nog verder weg dan Westmalle, waar de cisterciënzers zitten. Dat zijn mijn makkers, waar ik afgelopen zomer te gast ben geweest. De redemptoristen vormen ook weer een hele andere club binnen de katholieke kerk. De Congregatie van de Allerheiligste Verlosser (Congregatio Sanctissimi Redemptoris, C.Ss.R.) werd in 1732 gesticht door de heilige Alfonsus-Maria de Liguori (1696-1787) in het toenmalige koninkrijk Napels te Scala bij Napels. Het doel van deze congregatie is evangelisatie onder de meest verlatenen.

Met evangelisatie heb ik dan wel weer wat, getuige mijn ervaring bij E&R. Dus vanuit dat oogpunt zou het een prima orde voor me kunnen zijn.

Maar ik heb het vermogen niet om het Wittemse klooster over te nemen. Dat laat ik graag over aan degenen met het nodige kapitaal.

Bierbrouwers Jumbo

Hallo Jumbo! De supermarkt heeft een eigen tijdschrift, waarmee het haar eigen winkelend publiek van inspiratie voorziet. In het eerste nummer van 2018 worden de groenten in het zonnetje gezet. Maar het zijn niet alleen de prei en de quiche, waar meneer Jumbo zijn lezers op attendeert.

Er is namelijk ook een artikel over leverancier Westmalle. De bierbrouwers uit het gelijknamige dorp. En jawel, de brouwers van de abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart van Westmalle. Dat is inderdaad het klooster, waar ik afgelopen zomer tien dagen ben geweest. Voor een retraite, een woestijnervaring, een tiendaagse monastieke periode.

Dat ik de broeders nu via de Jumbo weer tegen kom, doet me deugd. De mannen timmeren aan de weg. En blijven me nauw aan het hart liggen.

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

Drie, koningen, wijzen, magiërs

Gisteren was het Driekoningen. In de katholieke liturgie in België en Nederland wordt het hoogfeest van de Openbaring van de Heer op de eerste zondag na 1 januari gevierd. In veel Zuid-Europese landen is Driekoningen een vrije dag en wordt Driekoningen op de dag zelf gevierd. Mijn vrienden in Westmalle zullen dit weekend dus ook hebben stil gestaan bij Caspar, Melchior en Balthasar, zoals de gelatiniseerde Perzische namen van de drie koningen luiden.

Of je noemt ze Apellius, Amerius en Damascus (Grieks) of spreekt ze in het Hebreeuws aan met Galgalat, Malgalat en Sarathin. Koningen waren ze overigens niet, het waren wijzen, magiërs, wize mannen’ of sterrenwichelaars. En of het een trio was, is ook maar de vraag. Ze hadden in ieder geval drie soorten cadeau's meegenomen: goud, wierook en mirre.

Ook in protestantse kerken wordt dit weekeinde stilgestaan bij Openbaring van de Heer. De dominee van dienst in “mijn” kerk, riep vandaag op om Jezus te volgen. In de gewone en concrete wereld, zoals Jezus zelf ook woonde in Kafarnaüm (Kapernaüm in de oude spelling). Dit “dorp van Nahum” was een nederzetting aan de oever van het Meer van Tiberias.

Het was alsof de predikant deze eerste zondag van 2018 bevestigde wat ik afgelopen zomer in Westmalle als goddelijke opdracht kreeg opgelegd. Om in de eigen stad Jezus te volgen, om te zien naar wezen, weduwen en vluchtelingen en op deze manier de sabbat te onderhouden.

Ergo, een bemoedigende zondag om dit nieuwe kalenderjaar mee te beginnen.

Pax et bonum

Vrede en alle goeds gewenst voor 2018! Onder de begeisterde zegen van God.