Getrouwde priesters

Een aangenomen voorstel van bisschoppen uit Zuid-Amerika om niet-celibataire, getrouwde mannen toe te staan als priester, zet een eeuwenoude traditie binnen de Rooms-Katholieke Kerk op zijn kop. De mannen moeten het tekort aan priesters in afgelegen gebieden in de Amazone-regio oplossen.

Het bijzondere voorstel werd in Vaticaanstad met 128 tegen 41 stemmen goedgekeurd op de slotdag van een bijeenkomst van landen uit negen Zuid-Amerikaanse landen. Na drie weken vergaderen werd het gepresenteerd in de slotverklaring van de zogenoemde synode.

De meerderheid van de bisschoppen riep daarnaast op tot een onderzoek naar de aanstelling van vrouwelijke diakens, assistenten van priesters.

Paus Franciscus had zich bij de opening van de conferentie al een voorstander getoond van het idee om getrouwde priesters toe te staan. Hij moet de voorstellen van de synode nog goedkeuren.

Bron: NOS

Was je eens met bier

BRECHT Een shampoo op basis van een Westmalle Trappist Dubbel. Dat hebben de Brechtse trappistinnen zopas gelanceerd. Het is voor het eerst dat trappistenbier in een shampoo is verwerkt. Zo zorgen de zusters dus voor een wereldprimeur. De shampoo is vanaf nu te koop in de nieuwe webshop, in andere abdijen en bij Café Trappisten in Westmalle.

Lees verder bij het Nieuwsblad.

Vormen

Ik sta met beide benen in de calvinistische traditie. Deze stroming binnen het christendom heeft goede dingen onderstreept. Dat het om alleen de Bijbel gaat bij geloven. Dat de paus niet de plaatsvervanger is van Christus. Dat de heiligen en Moeder Maria niet als tussenpersonen hoeven dienen tussen God en de gelovigen. Dat we het van genade alleen moeten hebben om gered te worden. Dat het alleen om het geloof gaat.

Goede dingen.

Maar mede door de Verlichting zijn sommige elementen uit de Reformatie een eigen leven gaan leiden. Mede door de Verlichting zijn we gaan denken dat het universum om onszelf draait. Om ons eigen ik, om "zoogdieren" die zelf kunnen nadenken. En dus zichzelf ook het middelpunt vormen van ieders eigen leven.

Op die manier zijn we ook dingen kwijt geraakt. In de calvinistische kerken, althans. In de katholieke kerk en in de kloosters is veel terug te vinden van wat ooit over boord is gezet.

Bijvoorbeeld dat geloven ook - of vooral - iets gemeenschappelijks is. In de Bijbel zijn genoeg voorbeelden aan te halen van individuele gelovigen. Ook over zegen en vloek, zoals in bijvoorbeeld Ezechiël 18. Tegelijk lees je in de Bijbel vooral over het volk, over gemeenschapszin, over dingen samen doen.

In de context van een volk krijgen individuen een plek.

In onze context is het individu de leidraad boven de gemeenschap.

Dat is één ding.

Het andere is de vorm van kerk zijn. Of van de kerkdienst. Gestart na de Reformatie en aangeslingerd door de Verlichting vinden wij dat het vooral gaat om de inhoud. En vorm past zich aan aan de inhoud, dus dat kan steeds veranderen. Die verandering is goed, want als het gaat om de inhoud, doet de vorm niet ter zake.

Is dat wel zo? Jongeren, de groep die het meest gevoelig zou moeten zijn voor aanpassingen aan de huidige tijd, zijn steeds meer opgebrand. En ze vinden rust in oeroude tradities, zoals tijdens retraites in (jongeren)kloosters.

In het klooster van Westmalle heb ik een aantal lessen geleerd. Zeker wie als monnik of non intreedt, voegt zich letterlijk in een eeuwenlange traditie. Je schuift in, in iets dat al eeuwen bestaat. Je hoeft het niet weer opnieuw uit te zoeken, want aan "dit moment" gaat een rijke ervaring aan vooraf.

Het draait ook niet om jou, want denk eens aan hoeveel religieuzen al die eeuwen ook al in een klooster zijn geweest. En al die religieuzen die een klooster vormden: een gemeenschap, een communio.

De teksten die gelezen worden, zijn voorgeschreven volgens een leesrooster. Evenals de psalmen en gezangen. Gelukkig maar, want het hangt dus niet af van jouw eigen emotie op dat moment. En aan je eigen woorden. Want in elke dienst klinkt het woord van God - of dat nu een Bijbeltekst is of een psalm of gezang, of een combinatie van die twee. God spreekt, per definitie.

De vormen in het klooster zijn ook al zolang dat er kloosters zijn. Voor wie geloven lastig is, klinkt de oproep om maar gewoon mee te doen met de rituelen. Als je daarin meedoet, heb je grote kans dat je vanzelf weer het geloof oppikt en weer in de stroom meedoet.

Tot die tijd zit je naast je broeder of zuster, die tijdens jouw periode van ongeloof jouw handelingen voor jou op zich neemt en namens jou gelooft. Te zijner tijd kun je vast wel iets terug doen.

Gelukkig bestaan zulke gemeenschappen nog.

Gehuwd priesterschap

Paus Franciscus is dol op synodes. Dat zijn wekenlang durende vergaderingen van bisschoppen over een bepaald onderwerp. Vandaag begint in het Vaticaan een speciale synode over het Amazonegebied, waar bijna 200 bisschoppen aan meedoen uit de negen landen die dat enorme gebied bestrijkt. Dat zijn Brazilië, Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Guyana, Frans-Guyana en Suriname.

Al sinds het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren 60 organiseert de paus bisschoppensynodes. Vroeger waren dat bijeenkomsten waar door bisschoppen weinig gepraat en vooral veel geluisterd werd. Vaak stond van tevoren al vast wat de paus met de synode wilde, zodat de bisschoppen weinig meer waren dan een applausmachine.

Pittige discussies

Onder Franciscus is dat allemaal veranderd. Hij wil dat op bisschoppensynodes daadwerkelijk gediscussieerd wordt over soms controversiële thema's. Zoals op de twee synodes over het gezin, waar onderwerpen als echtscheiding, ongehuwd samenwonen en homoseksueel ouderschap op tafel kwamen.

Bisschoppen uit alle windstreken moeten luisteren naar deskundigen, met elkaar pittige discussies aangaan en uiteindelijk een slotdocument produceren. Dat moet worden goedgekeurd door de paus, maar, en dat is een andere grote vernieuwing van Franciscus, wat daar in staat kan onderdeel worden van de leer van de kerk.

Op advies van zijn bisschoppen kan Franciscus zo veranderingen aanbrengen in die eeuwenoude leer. Tot nu toe zijn dat weliswaar piepkleine veranderingen, zoals het onder bepaalde voorwaarden ter communie mogen gaan van gescheiden katholieken die voor de wet hertrouwd zijn, maar toch.

Strijd voor het milieu

In het Amazonegebied speelt van alles. Het voor onze planeet zo belangrijke regenwoud wordt ernstig bedreigd door grootscheepse houtkap en verwoestende bosbranden. Multinationals, oliemaatschappijen en regeringen zoals die van president Bolsonaro van Brazilië vergroten voortdurend hun economische belangen in het gebied.

De rechten van de inheemse bevolking hebben daar zwaar onder te lijden. Sinds zijn aantreden zijn de zorg voor het milieu en het opkomen voor de zwakkeren speerpunten van het pausschap van Franciscus. De internationale media-aandacht voor de wantoestanden in het Amazonegebied zorgt nu al voor veel politieke spanning.

Zoals blijkt uit de moord enkele weken geleden op een inheemse milieuactivist die zou deelnemen aan de synode. Bolsonaro heeft aangekondigd uit protest een tegensynode te willen organiseren.

Alternatief voor het celibaat?

Naast het politieke aspect wordt ook uitvoerig gesproken over de problemen waar de kerk zelf tegenaan loopt. Door het gebrek aan roepingen zijn er veel te weinig priesters in het immens uitgestrekte Amazonegebied. Met als gevolg dat veel mensen overstappen naar daar zeer actieve evangelische kerken.

De bisschoppen gaan nu praten over de mogelijkheid om oudere, keurig getrouwde katholieke mannen uit de lokale gemeenschappen tot priester te wijden. Dat zou de deur naar het gehuwd priesterschap op een kier zetten.

Want als in dit bijzondere missiegebied onder bepaalde omstandigheden gehuwde priesters mogelijk zijn, dan zou dat misschien op den duur ook in het ontkerkelijkte missiegebied Europa kunnen gebeuren. Bijvoorbeeld in Nederland. Er rust de komende weken een zware verantwoordelijkheid op de schouders van de Amazonebisschoppen.

De bisschoppen presenteren zaterdag 26 oktober hun slotdocument.

Bron: NOS

Putten

Hoe hartverrukkend uw woningen,

Heer der hèmelse scháren; *

mijn ziel vergaat van verlangen

naar de voorhoven van de Héer;

mijn hart, ja àl wat ik bén, *

het roept tot de levende Gód.

Vindt zelfs de mùs niet een húis, *

heeft niet de zwaluw haar nest

waar zij haar jóngěn mag bergen?

O, uw altaren te naderen,

Heer der hèmelse scháren, *

Gij, mijn koning, mijn Gód!

Gelukkig die wònen in uw húis, *

die immer U mogen lóven;

gelukkig de mensen die stèrk zijn in Ú, *

met de pelgrimsweg in het hárt.

Gaan zij door een laagte van dòrre woestíjngroei, *

een oase scheppen zij daar:

de eerste regen daalt er weldádig;

van kracht tot kràcht gaan zij vóort *

om op Sion voor God te verschijnen.

Heer, God der hemelse scharen,

hoor Gij dan mijn gebéd, *

verhoor mij, o God van Jákob;

God die ons bevèiligt, zie néer, *

aanschouw die is uw gezálfde.

In uw vòorhoven is mij een dág *

meer toch dan dúizěnd dagen; 

liever te staan op die drempel

daar, in het hùis van mijn Gód, *

dan te wijlen in de tenten der bóosheid.

Want een wering, een schild ǐs de Hèer, *

zijn gunst schenke God ons, zijn lúister;

de Heer zal geen zègening onthóuden *

aan wie in oprechtheid hun wég gaan.

Heer der hèmelse scháren, *

gelukzalig de mens wiens rust is in Ú.

Eer zij de hèerlijkheid Góds: *

Vader, Zoon en Heilige Geest.

Zo was het in den beginne,

zo zij het thàns en voor ímmer; *

tot in de eeuwen der eeuwen. Ámen.

Uit: Het boek der psalmen / uit het Hebreeuws vert. door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde ; getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken ; Katholieke Bijbelstichting

© tekst: 1972 dr. I.G.M. Gerhardt/dr. M.H. Van der Zeyde, vierde verbeterde druk 1997