maandag 31 december 2018

Oudjaarsavond 2018

Heer, de toevlucht voor ons waart Gíj, *
geslacht na geslácht.

Eer de bergen waren gebóren, *
voldragen aarde en wéreld,

ja, van eeuwig tot éeuwig,*
zijt Gij, God, die Gij zijt.

De mens doet Gij weer worden tot stóf, *
Gij spreek: 'Mensenkinderen, wordt weder stóf!'

Duizend jaren toch zijn in uw ogen
als de dag van gisteren – *
voorbij! een wake gelijk in de nácht:

sluimer geworden, wist Gij ze úit. *
– Zo des morgens het gras, dat gaat gróeien:

in de morgen groent het en het gaat gróeien, *
's avonds is het verschrompeld, verdórd.

Zo vergaan wij door uw toorn, *
worden wij door uw gramschap vernietigd;

Gij stelt voor U wat wij bedreven:
wat wij hadden willen verbérgen, *
het komt in het licht van uw áanschijn.

Zo neigen al onze dagen
ten einde onder uw grámschap, *
wij leven onze jaren – een zúcht.

De dagen van onze jaren
omvatten zeventig járen, *
voor de krachtigsten táchtig jaren;

hun trots werd moeite en léed: *
hoe snel voorbij zijn wij – een wíekslag.

Wie kent de kracht van uw tóorn, *
uw verbolgenheid, zozeer te dúchten?

Leer ons zo onze dagen te téllen *
dat ons wijsheid des hártěn gewordt.

Keer, Heer, tot ons weder. Hoeláng nog? *
Erbarm U over uw knéchten,

maak ons morgenlijk rijk met uw goedheid,
dat wij jubelend vieren onze vréugde *
telken dage dat wij mogen zíjn.

Schenk ons blijdschap, zovele dagen
als de dagen dat Gij ons deed lijden; *
jarenlang was onheil ons úitzicht.

Zichtbaar zij aan uw knechten uw wérk, *
zij over hun kinderen úw luister.

Moge zo de goedgúnstigheid zijn *
van de Heer onze God over óns

geef Gij het werk onzer handen bestánd, *
ja, bestendig het werk onzer hánden.

Eer zij de hèerlijkheid Góds: *
Vader, Zòon en heilige Géest.

Zo was het in den beginne,
zo zij het thàns en voor immer; *
tot in de èeuwen der eeuwen. Ámen.

Uit: Het boek der psalmen / uit het Hebreeuws vert. door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde ; getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken ; Katholieke Bijbelstichting
© tekst: 1972 dr. I.G.M. Gerhardt/dr. M.H. Van der Zeyde, vierde verbeterde druk 1997

donderdag 27 december 2018

Pastoor Berkhout


Pastoor Jan Berkhout is dinsdagnacht overleden. Hij kreeg landelijke bekendheid na de cafébrand in Volendam in de nacht van 31 december 2000 op 1 januari 2001 waarbij veertien mensen de dood vonden.
Berkhout leidde de uitvaarten en begeleidde de families van de slachtoffers.
Hij was 78 jaar.
Berkhout groeide op in De Rijp. Het duurde even voordat hij zijn roeping had gevonden. Hij begon als tapijtverkoper bij de Bijenkorf, daarna werd hij kapelaan in Wervershoof. Als pastoor werkte Berkhout in Haarlem, Huizen, Breezand, Volendam en Tuitjenhorn. Daar nam hij vorig jaar met een groot feest afscheid. Hij werd in 2006 benoemd tot ridder in de Orde van Oranje Nassau.

dinsdag 25 december 2018

Broederschap en solidariteit

Paus Franciscus heeft zijn traditionele kerstzegen urbi et orbi uitgesproken vanuit het Vaticaan in Rome. Hij sprak de zegen voor de stad Rome en de wereld uit vanaf het balkon boven het Sint-Pietersplein.
De paus riep op tot broederschap. “God is onze Vader, een goede Vader, en daarom zijn wij allen broeders en zusters van elkaar en moeten we solidair zijn met elkaar.” Onze verschillen zijn geen bedreiging, maar een verrijking, zei de paus.

Eenvoud
In zijn toespraak riep hij de wereld ook op een politieke oplossing te vinden voor de oorlogen in Syrië en Jemen en de conflicten in Oekraïne en Noord- en Zuid-Korea. Na de zegen bedankten de duizenden toeschouwers op het plein voor de basiliek de 82-jarige paus met een applaus.
Gisteravond was de nachtmis in de Sint-Pieter. Toen riep de paus de gelovigen op eenvoud te verkiezen boven hebzucht. "De betekenis van het leven vinden velen vandaag de dag in een overvloed aan materiële objecten", zei de paus in de kathedraal in Vaticaanstad. Hij veroordeelde de “onverzadigbare hebzucht” van mensen.
“De betekenis van het leven vinden velen vandaag de dag in een overvloed aan materiële objecten,” zei de paus in de kathedraal in Vaticaanstad. “We moeten onszelf afvragen: hebben we al deze dingen nodig?”
Hij riep op tijdens de kerstdis te denken aan minderbedeelden. “Paradoxaal genoeg dineren enkelen in grote luxe, terwijl anderen niet het dagelijks brood hebben om te overleven.”
Sinds hij vijf jaar geleden aantrad als paus neemt Franciscus (82) het vaker op voor de armen. Vanmiddag liet hij in het Vaticaan nog een kliniek openen waar daklozen gratis medische zorg kunnen krijgen.

zaterdag 22 december 2018

Santiago de Compostela

Bob Dylan treedt maandag 29 maart op in Santiago de Compostela. Het is een van de Europese shows, waar de afgelopen week de nodige data voor bekend zijn gemaakt. Nu is het afwachten tot het moment dat een of meerdere optredens in Nederland worden bekend gemaakt.
Volgens een legende zou het graf van de apostel Jakobus de Meerdere, een van de discipelen van Jezus, zich hier bevinden. De pelgrimsroute naar Santiago de Compostella (ook wel Sint Jacobsroute of Jacobsweg genoemd) eindigt natuurlijk in deze stad. Ook via Leeuwarden kan deze pelgrimstocht worden gelopen, waarbij onder meer de Grote of Jacobijnerkerk wordt gepasseerd.
Ik weet het natuurlijk niet zeker, maar ik denk niet dat Dylan naar deze Spaanse stad afreist vanwege Jakobus de Meerdere.

Dit blog verscheen ook op Een Ander Zelfportret.

zaterdag 15 december 2018

Oekraïense kerk maakt zich los van Russisch-Orthodoxe Kerk

De Oekraïense orthodoxe kerk heeft zich definitief losgemaakt van de Russisch-orthodoxe kerk. Vooral president Porosjenko had zich daarvoor sterk gemaakt. Volgens hem probeerden de Russen via religie invloed te winnen in zijn land. "Voor ons is een eigen kerk een garantie van spirituele vrijheid", zei Porosjenko.
Het oecumenisch patriarchaat van Constantinopel, de moederkerk waaronder zowel de Oekraïense als de Russische christenen vallen, had in oktober al toestemming gegeven voor een kerksplitsing. De Oekraïense Kerkraad stemde er vandaag mee in en benoemde een leider van de nieuwe kerk.
Die leider is Metropolitan Epifaniy, die nu nog hoogleraar is aan de orthodox-theologische faculteit in Kiev, waarvan hij ook rector-magnificus is.

Annexatie van de Krim
De kerkenstrijd laaide op na het annexeren van de Krim door Rusland in 2014 en werd alleen maar heviger door de burgeroorlog in het oosten van Oekraïne, waar separatisten financiële en militaire steun krijgen van de Russen.
Een officiële reactie van Moskou op de kerksplitsing is er nog niet. In oktober kwam er een woedende reactie op de beslissing van de moederkerk. Moskou waarschuwde toen voor een herhaling van het Grote Schisma in 1054, waarbij de christelijke kerk uiteenviel in de oosters-orthodoxe kerken aan de ene kant en de Rooms-Katholieke Kerk aan de andere kant.

Bron: NOS

woensdag 12 december 2018

Cartoonist krijgt Gulden Tripel

MALLE De Gulden Tripel, een trofee die het Davidsfonds van Westmalle en Oostmalle jaarlijks uitreikt, gaat naar GvA-huiscartoonist Quirit, het pseudoniem van Jean-Marie Mathues (65). Al sinds 1990 huldigt de plaatselijke DF-afdeling telkens graag een persoon of een vereniging die de naam en de faam van Malle tot ver buiten de gemeentegrenzen uitdraagt.

Lees verder op Gazet van Antwerpen.

zaterdag 8 december 2018

Deken Harrie Smeets gewijd tot bisschop

De Sint-Christoffelkathedraal in Roermond was vandaag tot de nok toe gevuld met genodigden voor de wijding en installatie van monseigneur Harrie Smeets tot bisschop van Roermond. Alle 1200 plaatsen in de kerk waren vergeven.
Onder de aanwezigen waren 24 bisschoppen: alle Nederlandse bisschoppen die in functie zijn en ook kardinaal Simonis, die met emeritaat is. Alleen kardinaal Eijk ontbrak om medische redenen. Ook in de kathedraal waren de pauselijke nuntius in Nederland, monseigneur Cavelli, en bisschoppen uit omringende bisdommen in Duitsland en België.
Omdat niet alle genodigden in de Sint-Christoffelkathedraal pasten, werden nog eens 300 gasten ondergebracht in de vlakbij gelegen Munsterkerk. Zij volgden de wijding via een groot scherm.
Na afloop nam Smeets nog even kort het woord en legde een verband tussen een staf die hij vijftig jaar geleden kreeg en de bisschoppelijke staf die hem vandaag werd overhandigd. “Toen ik in groep 3 zat, de toenmalige klas 1, was er de jaarlijkse sacramentsprocessie in de parochie in Born. Omdat wij nog niet in communiepakje mee mochten, werden we tot herdertje gebombardeerd. Met bijbehorende staf.”
In de kathedraal hield Smeets een zilver geschilderd zandbakschepje op, tot hilariteit van de aanwezigen. “Toen mijn moeder het me gaf zal ze iets gezegd hebben als 'Lopen jij. Goed bidden en gedraag je'. Die woorden herkende ik vandaag toen ik de bisschoppelijke staf kreeg. Die tocht met de staf gaat vandaag verder.”
“Vraag u niet af wat wij met Gods woord doen, maar wat Gods woord met ons doet. Daarom durf ik dit ambt hier in Limburg aan,” zei Smeets tot slot. Die uitspraak leverde de nieuwe bisschop een applaus op.

Bron: NOS

woensdag 5 december 2018

Sinterklaas

Vandaag is het Sinterklaasavond. En net als Kerstavond, is deze feestavond de letterlijke vooravond van het eigenlijke feest. In België wordt het Sinterklaasfeest dan ook pas morgen gevierd. Niet alleen bij onze zuiderburen, ook bij de orthodoxen wordt zijn naamdag 6 december gevierd.
Vier jaar geleden was ik met mijn moeder in Turkije. We waren die 6e december in Myra, waar de oosters-orthodoxe kerk een dienst hield ter ere van deze bisschop. We verstonden hier weinig van – aan ons Turks moet nog veel gebeuren.
Het actualiteitenprogramma 1Vandaag toonde gisteren een item over de bierbrouwers van de Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven. Monniken, die klimaatneutraal hun bier brouwen. Weinig ging het over God, veel over co2-neutraliteit. Iets wat belangrijk is, maar wat pas volgt in het dienen van de Heer.
Zoals Sint Nicolaas dat deed.

vrijdag 30 november 2018

Novemberse dwarsverbanden

De laatste maand van het kerkelijk jaar is ten einde. In deze maand heb ik een monastieke professie meegemaakt in het klooster van Westmalle. Een bijzondere ceremonie, waar nog in de dagen die hier op volgden veel teksten terugkwamen.
Natuurlijk, van tevoren wist ik ook al het een en ander. De eerste dienst die we meemaakten, was de noon van vrijdagmiddag. Beginnend met dat mooie lied God heeft het eerste woord, een tekst van Jan Wit en als Lied 1 opgenomen in het Liedboek voor de Kerken uit 2013. Tijdens de professie zou de tekst Gij hebt, o God, dit broze bestaan gewild van Ad den Besten.
Tijdens de dienst werd het lied De dag gaat open voor het woord des Heren van Oda Swagemakers gezongen. Toen ik de volgende zondag een Fryske Fesper in de Waalse Kerk volgde, zongen we de Friestalige versie van dit gezang, opgenomen onder nummer 217 in het Liedboek voor de Kerken uit 2013.
Maar ook tijdens de mannenvereniging Calvijn, afgelopen woensdag, kwam dit gezang van zuster Oda op de liturgie. In het gereformeerd-vrijgemaakte kerkboek uit 2006 is Swagermakers lied ook opgenomen, met als gezang-nummer 133.
Na het feestmaal in Westmalle kregen alle genodigden een herinneringskaart mee. Een boekenlegger, met daarop de Joodse geloofsbelijdenis uit Deuteronomium 6. Zondagochtend preekte mijn dominee over deze zelfde tekst, in relatie met het dopen van drie baby's.
Zomaar wat dwarsverbanden tussen een monastieke professie en het gereformeerde leven van alle dag.

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

zondag 25 november 2018

Hoor!

De dominee preekte vanmorgen over de geloofsbelijdenis van de Joden. Volgens de Nieuwe Bijbelvertaling staat in deze belijdenis: Luister, Israël: de HEER, onze God, de HEER is de enige! Heb daarom de HEER lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten. Houd de geboden die ik u vandaag opleg steeds in gedachten. Prent ze uw kinderen in en spreek er steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat en als u opstaat. Draag ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. Schrijf ze op de deurposten van uw huis en op de poorten van de stad. (Deuteronomium 6: 4 – 9)
Het is toeval, denk ik. Maar deze tekst staat ook op een boekenlegger, dat wij ter herinnering meekregen uit het klooster van Westmalle. Wij waren op uitnodiging in dit Vlaamse klooster, vanwege de monastieke professie en monnikswijding van broeder Joël, een van de Rotterdamse kloosterlingen. Op zijn kaart staat een net iets andere tekst:

Shema Israël

De Ene is onze God
de Ene alleen!

Liefhebben zul je
de Ene
je God
met heel je hart
heel je ziel
en met al je macht

Wezen moeten deze woorden
die Ik je heden gebied
op je hart
binden op je hand
en merkteken wezen
tussen je ogen

Als protestantse jongens zoals wij dat zijn, was zo'n ceremonie een bijzondere belevenis. Een monnikswijding is niet iets wat wij kennen in onze traditie. De aandacht voor het kloosterleven mag zich weten van een bloeiende belangstelling. Maar het afleggen van de professie is nog iets heel anders.
Zo'n monnikswijding heeft invloed op de dag. Een aantal diensten zijn geannuleerd, en de eucharistie, waarin deze plechtigheid plaatsvindt, is vervroegd. In principe wordt de liturgie van de mis gebruikt, aangevuld met rites voor de monnikswijding. Met de nodige gebeden en formulieren.
Tijdens de professieritus en monnikswijding neemt vader abt plaats in zijn zetel voor het altaar. De betreffende broeder gaat naar voren om zijn verlangen om monnik te worden, aan vader abt voor te leggen. Daarna gaat de broeder terug naar zijn plek in de koorbanken, waarna de abt de homilie, de preek, houdt.
Daarna volgt een ondervraging, waarbij de broeder moet aangeven dat hij bereid is dit nieuwe leven te volgen, volgens de Regel van Sint-Benedictus en zoals “onze cisterciënzervaders die voorhouden”. De monnik wil dit, waarna de oorkonde wordt ondertekend en voorgelezen. Daarna volgt een zang van de monnik aan de Heer, afgewisseld met het zingen van dezelfde tekst door de gemeente: Neem mij aan, Heer, volgens uw woord en ik zal leven, en stel mij niet teleur in mijn verwachting.
De monnikswijding volgt, waarbij alle heiligen en apostelen afzonderlijk worden aangebeden om te horen en te redden. Vervolgens een wijdingsgebed en de bekleding met de witte kovel. Een vredeskus eindigt dit ritueel, gevolgd door br. Joël, die bij de medebroeders knielt en vraagt: ‘Bid voor mij, broeder’. De betreffende broeder helpt hem recht, geeft hem de vredeswens en zegt bijvoorbeeld: ‘De Heer zegene en beware u’. Als dit is gebeurd, wordt de mis gevierd. Br. Joël, die deze wijding heeft ontvangen, heeft een rol in de Dienst van de Tafel als assistent/misdienaar.
Nogmaals, bijzonder om zoiets mee te maken. Indrukwekkend, jaloersmakend, hoe je je leven op deze manier in dienst stelt van God.

De Bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan de Nieuwe Bijbelvertaling
© Nederlands Bijbelgenootschap 2004

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

donderdag 22 november 2018

Procedure voor opname van broeders

(58) [1] Iemand die zich nieuw aanmeldt voor de monastieke levenswijze wordt niet zomaar binnengelaten. [2] Maar zoals de Apostel zegt: Onderzoek de geesten, om te zien of ze wel van God komen. [3] Als de nieuwkomer aan de poort blijft kloppen en vier of vijf dagen lang alle tegenwerking en bezwaren tegen zijn toelating geduldig blijkt te verdragen en toch volhardt in zijn verzoek, [4], dan geeft men hem toestemming binnen te komen. Een paar dagen verblijft hij dan in de ruimte van de gasten.

[5] Daarna wordt hij onderricht in de ruimte waar de novicen studeren, eten en slapen, [6] onder toezicht van een oudere monnik die het vermogen heeft zielen te winnen. Deze let goed op hem [7] en onderzoekt of zo iemand werkelijk God zoekt en of hij de juiste houding toont ten aanzien van het werk Gods, de gehoorzaamheid en de vernederingen. Men schetst hem van tevoren hoe lastig en bezwaarlijk de weg is waarlangs men gaat naar God.

[9] Als hij dan de standvastigheid belooft, leest men hem na verloop van twee maanden deze Regel integraal voor. [10] Daarbij krijgt hij het volgende te horen: 'Hier heb je de wet waaronder je wilt dienen. Kun je dat niet, ga dan heen in vrijheid.' [11] Als hij nog standhoudt, brengt men hem naar de genoemde noviceruimte, waar zijn geduld opnieuw op de proef wordt gesteld. [12] Na verloop van zes maanden wordt hem de Regel weer voorgelezen, zodat hij weet wat hem te wachten staat. [13] Houdt hij nog altijd stand, dan wordt hem de Regel na vier maanden nogmaals voorgelezen.

[14] Als hij na zorgvuldige overweging belooft dat hij zich overal aan zal houden en alles wat hij opgedragen krijgt in acht zal nemen, dan pas wordt hij opgenomen in de gemeenschap. [15] Hij beseft daarbij dat het hem vanaf die dag, bij de wet van de Regel, niet meer vrijstaat het klooster te verlaten [16] of het juk van de Regel af te schudden: voordien heeft hij alle tijd gehad om erover na te denken, met de keus dit juk te weigeren dan wel op zich te nemen.

[17] Voor zijn intrede legt hij in de gebedsruimte in aanwezigheid van allen de geloften af van standvastigheid, monastiek levensgedrag en gehoorzaamheid, [18] ten overstaan van God en zijn heiligen. Als hij ooit in strijd daarmee handelt, weet hij zich veroordeeld door Degene die hij bespot. [19] Van deze gelofte maakt hij een formeel verzoek, ten name van de heiligen van wie er ter plekke relikwieën zijn, en de abt van dat moment. [20] Dit verzoek schrijft hij met eigen hand, of als hij niet kan schrijven vraagt hij een ander dat te doen, waarna de novice ondertekent. Hij legt het verzoek eigenhandig op het altaar. [21] Terwijl hij dit doet, zet de novice meteen het vers in: Neem mij op, Heer, volgens uw woord, en ik zal leven. Beschaam mij niet in mijn vertrouwen! [22] Dit vers wordt door de hele gemeenschap driemaal hernomen, met daarna een Eer aan de Vader. [23] De broeder-novice werpt zich vervolgens bij ieder afzonderlijk aan de voeten en vraagt om voor hem te bidden. Vanaf die dag geldt hij als lid van de gemeenschap.

[24] Als hij bezittingen heeft, verdeelt hij ze van tevoren onder de armen of draagt hij ze officieel als gift over aan het klooster, zonder iets voor zichzelf te houden. [25] Want hij weet: vanaf die dag is hij zelfs over zijn eigen lichaam niet meer de baas. [26] In de gebedsruimte doet hij meteen de kleren uit die hij draagt en trekt hij de kleding van het klooster aan. [27] Die uitgedane kleding worden in bewaring gelegd in de klerenkamer. [28] Als hij dan later ooit gehoor zou geven aan de ingeving van de duivel om het klooster te verlaten – God verhoede het –, kan men hem de kloosterkleding uitdoen voordat men hem de deur uitzet. [29] Zijn formele verzoek echter, dat door de abt van het altaar is gehaald, krijgt hij niet terug. Dat blijft in het klooster bewaard.

Uit: De regel van Benedictus, onder redactie van Krijn Pansters en Guerric Aerden osco © 2014 uitgeverij DAMON Budel

woensdag 7 november 2018

Novice vertrekt na vijf maanden zonder afscheid te nemen

MALLE Yannick Coussement, een van de drie ‘roepingen’ die na een inleefweekend in de lente van dit jaar besloot om pater te worden in de trappistenabdij van Westmalle, heeft het kloosterleven na vijf maanden vaarwel gezegd. “Op Allerzielen. Zonder afscheid te nemen. Zonder iets achter te laten,” bevestigt de kloosteroverste.
“Trappist zijn is moeilijk en zwaar,” zegt de abt van Westmalle. “Het zijn lange dagen: van 4 uur ’s ochtends tot 8 uur ’s avonds, acht uur bidden per dag, hard werken, geen vakantie… Dat is allemaal niet zo simpel.”

Vastberaden
Bij zijn intrede had de novice nog zeer vastberaden geklonken: “Deze abdij vind ik echt fantastisch, het is een prachtige plaats in de natuur met een boerderij, heerlijk eten, kaas, een mooie bibliotheek, veel literatuur en een brouwerij. Nu ben ik echt overtuigd,” vertelde hij aan Radio 2. Opmerkingen dat het kloosterleven niet altijd rozengeur en maneschijn is, wuifde hij toen resoluut weg.

Crisis
“Nochtans gaat elke broeder vroeg of laat door een crisis. Vergelijk het met een huwelijk. Ofwel werk je er dan aan, ofwel geef je het op,” zegt de abt van Westmalle, die na wat aandringen toegeeft niet echt verbaasd te zijn over dit vertrek. “Wie met veel bravoure intreedt, legt zichzelf onnodig veel druk op. Als je het écht meent, dan moet je eigenlijk in alle stilte intreden, in het verborgene.”
Yannick Coussement was gisteren niet bereikbaar voor commentaar.

vrijdag 2 november 2018

Allerzielen

Vandaag is het Allerzielen. Met Allerzielen worden de overledenen herdacht en wordt een requiemmis opgedragen. De nabestaanden plaatsen bloemen op het graf. Deze dag volgt op Allerheiligen, ter nagedachtenis aan alle heiligen en martelaren.
Gisteren was het ook de verjaardag van ex-priester en jezuïet Huub Oosterhuis. Hubertus Gerardus Josephus Henricus (Huub) Oosterhuis is 85 jaar geworden.
De dagen worden korter, de avonden vallen al aan het einde van de middag in. Een mooie gelegenheid om me met leeftijden en dood bezig te houden. Het zijn toch sleutelmomenten in een mensenleven.

vrijdag 26 oktober 2018

Nieuwe monniken Westmalle

WESTMALLE De probeerdagen in de abdij van Westmalle waren uiterst succesvol: drie mannen zijn als novice ingekleed. Volgend jaar komt er een vervolg.
In februari lanceerde de Abdij der Trappisten een opvallende oproep naar alleenstaande mannen. Wie wou, kon een weekendje van het abdijleven komen proeven. De oproep was gericht naar ‘mannen die naar het leven verlangen’. Bedoeling was om het dagritme van de broeders te volgen: bidden, mediteren, handenarbeid en de Bijbel lezen.
De interesse was massaal. De broeders kregen zoveel aanvragen dat ze een selectie moesten maken. Uiteindelijk leefden 17 alleenstaande mannen tussen de 18 en 65 jaar twee dagen bij de paters in de abdij. Voor drie van hen viel het zo goed mee dat ze intussen als novice zijn ingekleed. Ze starten nu een vorming in de traditie en spiritualiteit van de Trappisten om uiteindelijk definitief tot het klooster toe te treden.

Yannic Coussement
“Voorlopig worden de drie veertigplussers nog wat afgeschermd,” zegt broeder Guerric, die de meeleefdagen organiseerde, aan de Mediahuis-kranten. Het gaat onder meer om de 49-jarige Deinzenaar Yannic Coussement, die eerder in de horeca en luchtvaart werkte.
Coussement zei eerder over zijn verblijf: “Ik ben echt onder de indruk: de gastvrijheid, de openheid, de broederliefde, de vriendelijkheid, de vrede onderling en naar de andere mensen toe, de harmonie, het ritme. Jammer dat ik dit nu pas kon doen. Als ik dit op m’n twintigste had meegemaakt, dan had ik nu ongetwijfeld een ander leven.”
Door het overdonderende succes wil de abdij volgend jaar opnieuw meeleefweekends organiseren. Ze gaan nog meer inzetten op communicatie “omdat ze ook jongere mannen willen bereiken.”

Bron: De Morgen

donderdag 18 oktober 2018

Sagrada Familia

Na 133 jaar komt er eindelijk een officiële bouwvergunning voor de Sagrada Familia, de kathedraal naar het ontwerp van Antoni Gaudí in Barcelona. Het kerkbestuur en de gemeente hebben daarover overeenstemming bereikt. De eerste steen voor de Sagrada Familia werd in 1882 gelegd. Volgens de huidige planning moet de bouw in 2026 zijn afgerond.
Een mooi gebouw, die Sagrada Familia. De Sagrada Família (Catalaans) of Sagrada Familia (Spaans), voluit Basílica i Temple Expiatori de la Sagrada Família betekent Basiliek en Boetetempel van de Heilige Familie. Die heilige familie wordt gevormd door Jezus, zijn moeder Maria en “stiefvader” Jozef.
Een indrukwekkend gebouw, dat 7 november 2010 door paus Benedictus XVI tot basiliek gewijd. Katholieken weten wel iets van het bouwen van een degelijk godshuis. Protestanten hebben dat veel minder. Het moet in dit ondermaanse bestaan immers niet gaan om uiterlijk vertoon en dat soort gekkigheden.
En toch. Zo'n kerkgebouw wijst niet naar de mensen. Zo'n gebouw wijst omhoog. Letterlijk. En daarmee ook figuurlijk. Alsof ook het gebouw aantoont dat het niet gaat om het ondermaanse bestaan. Maar het verwijst naar de Chief Commander. Dáár draait het om. De kerktorens wijzen aan waar je Hem kunt vinden.

vrijdag 12 oktober 2018

Oecumene

Hoe oecumenisch is het gereformeerd-vrijgemaakte kerkboek? De Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) vormen het kerkgenootschap waarin ik ben geboren en getogen. Met de oecumene wordt de religieuze eenheid aangeduid. De eenheid tussen de strenge protestantse kerk en de katholieke kerk is niet heel dik.
Desalniettemin werd in het gereformeerd kerkboek (editie 2006) een tekst opgenomen van Huub Oosterhuis. De voormalige jezuïet en priester is verantwoordelijk voor het lied Zo Vriendelijk En Veilig Als Het Licht, dat als laatste gezang in het kerkboek is opgenomen onder het nummer 174. In de editie van 2017 is het lied van Hubertus Gerardus Josephus Henricus (Huub) Oosterhuis, vriend van prins Claus, gesneuveld. Zoals helaas wel meer gezangen.
Daar staat gelukkig wel iets tegenover. Want het psalmen-gedeelte is aangevuld met een extra tekst. Psalm 96 kent naast de reguliere vertaling ook een bewerking. Het betreft de vertaling van Ida Gerhardt en Marie van der Zeyde, op melodie gezet door Herman Strategier. De vrijgemaakte broeders en zusters vermelden voor de volledigheid:

Tekst Ida M. Gerhard (1905 – 1997)
Marie H. van der Zeyde (1905 – 1990) Psalm 96, 1, 2, 8, 9
Melodie Herman Strategier (1912 – 1988)

Helaas kloppen de initialen en de spelling van Ida's achternaam niet in dit Psalmboek. De dichteres heette voluit Ida Gardina Margaretha Gerhardt. Maar dat zal ik de bloemlezers niet euvel duiden. Als het bij de volgende druk maar wordt aangepast.
De opgenomen tekst luidt als volgt:

Refrein
Zing en speel voor de Heer van ganser harte.
Zeg voor alles dank aan God.
Zing en speel voor de Heer van ganser harte.
Zeg voor alles dank aan God.

Voorzang
1. Zing nu de heer een nieuw lied, een nieuw lied,
zing de Heer, aarde alom;
zing de Heer, zegen zijn naam,
dag op dag verkondig zijn heil.

Refrein

Voorzang
2. Eer de Heer om zijn heerlijke naam:
draag dan uw gaven, uw gaven Hem aan
kom in zijn hoven, zijn hoven aangetreden.
Buig, plechtig getooid, voor de Heer.

Refrein

Doxologie, indien gewenst
3. Eer zij de heerlijkheid, de heerlijkheid Gods:
Vader, Zoon en heilige Geest, Vader,
Zoon en heilige Geest, tot in de eeuwen der
eeuwen. Amen, amen

Refrein

Hoe religieus eensgezind zijn de gereformeerd-vrijgemaakten? De oecumene wordt via de Psalmen gezocht.

De tekst uit Psalm 96A:
© 2017, Gereformeerde Kerken in Nederland

zaterdag 6 oktober 2018

Trappistenabdij recycleert water

De trappistenbrouwerij van Westmalle springt spaarzaam om met water. Daarom hebben de provincie en de Universiteit Antwerpen naar dat voorbeeld het Laagdrempelig Expertise- en Dienstverleningscentrum (LED) Water opgericht.

woensdag 3 oktober 2018

Sister Sinead

Sinead O’Connor werd uitgenodigd bij Saturday Night Live om op te komen treden. Tijdens de repetities liet de zangeres een foto zien, terwijl ze War van Bob Marley: “We have confidence in good over evil.” De betreffende foto betrof een vluchtelingenkind. Tijdens de live-uitzending liet sister Sinead eveneens een foto zien, maar deze keer een afbeelding van paus Johannes Paulus II: Fight the real enemy.
Twee weken later was O'Connor een van de artiesten bij The 30th Anniversary Concert Celebration. Een avondvullende show ter ere van ‘Bob Dylan’, de debuutplaat van de zanger. Daarbij vierde de zanger zelf ook zijn vijftigste verjaardag. Tel daarbij op dat de algemene maar nooit onderbouwde verwachting was dat Dylan zijn gitaar aan de wilgen zou hangen – reden genoeg om nog eens flink uit te pakken.
 De kortgeschoren Ierse zangeres zou I Believe In You komen zingen, een gospel van de hand van Dylan. Maar Sister Sinead kwam niet aan zingen toe, ondanks het inzetten van de begeleidingsband – het publiek jouwde haar uit. Niet lang daarvoor had zij, verkleed als de Paus, de misstanden in de kerk willen aankaarten. Deze actie werd door de Dylan-fans blijkbaar niet geaccepteerd. Sinead O’Connor was haar tijd ver vooruit, zeggen we met de kennis van nu.
De zangeres reageerde op het publiek door het nummer War te declameren, wat zij dus ook bij Saturday Night Live heeft gedaan. Na afloop van haar optreden, werd Sinead O’Connor opgevangen in de handen van Kris Kristofferson, die over dit incident weer een liedje schreef, Sister Sinead, te vinden op Closer To The Bone uit 2009.
Tijdens het boe-geroep adviseerde Kristofferson, die met Dyan in de film Pat Garrett and Billy the Kid, speelde: “Don't let the bastards get you down.” “I'm not down,” was haar reactie. Maybe she’s crazy and maybe she ain’t, but so was Picasso and so were the saints.
Inmiddels dus 26 jaar geleden alweer. We weten meer over het gedoe in de Kerk dan een kwart eeuw geleden. Mede dankzij Sinead O'Connor? Dat is voor de historici.

Zie ook FritsTromp.nl.

dinsdag 2 oktober 2018

Psalm 84

Gelukkig de mensen die sterk zijn in U,
met de pelgrimsweg in het hart;

van kracht tot kracht gaan zij voort
om op Sion voor God te verschijnen.

In uw voorhoven, Heer,
is mij één dag toch meer dan duizend dagen;
gelukzalig de mens wiens rust is in U.

Hoe hartverrukkend uw woningen,
Heer der hèmelse scháren, *
mijn ziel vergaat van verlanen
naar de voorhoven van de Héer;

mijn hart, ja àl wat ik bén, *
het roept tot de levende Gód.

Vindt zelfs de mùs niet een húis, *
heeft niet de zwaluw haar nest
waar zij haar jóngěn mag bergen?

O, uw altaren te naderen,
Heer der hèmelse scháren, *
Gij, mijn koning, mijn Gód!

Gelukkig die wònen in uw húis, *
die immer U mogen lóven;

gelukkig de mensen die stèrk zijn in Ú, *
met de pelgrimsweg in het hárt.

Gaan zij door een laagte van dòrre woestíjngroei, *
een oase scheppen zij daar:

de eerste regen daalt er weldádig;
van kracht tot kràcht gaan zij vóort *
om op Sion voor God te verschijnen.

Heer, God der hemelse scharen,
hoor Gìj dan mijn gebéd,
verhoor mij, o God van Jákob;

God die ons bevèiligt, zie néer, *
aanschouw die is uw gezálfde.

In uw vòorhoven is mij een dág *
meer toch dan dúizěnd dagen;

liever te staan op die drempel
daar, in het hùis van mijn Gód, *
dan te wijlen in de tenten der bóosheid.

Want een wering, een schíld ĭs de Hèer, *
zijn gunst schenke God ons, zijn lúister;

de Heer zal geen zègening onthóuden *
aan wie in oprechtheid hun wég gaan.

Heer der hèmelse scháren, *
gelukzalig de mens wiens rust is in Ú.

Eer zij de hèerlijkheid Góds: *
Vader, Zoon en heilige Géest.

Zo was het in den beginne,
zo zij het thàns en voor ímmer; *
tot in de eeuwen der eeuwen. Ámen.

Uit: Het boek der psalmen / uit het Hebreeuws vert. door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde ; getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken ; Katholieke Bijbelstichting
© tekst: 1972 dr. I.G.M. Gerhardt/dr. M.H. Van der Zeyde, vierde verbeterde druk 1997
In de nacht van 30 september op 1 oktober 1944 beschieten leden van de Puttense verzetsbeweging een auto van de Duitse Wehrmacht. Een Duitse officier komt om het leven, net als een verzetsman. Een dag later wreken de Duitsers zich. Ze omsingelen Putten. Mannen en vrouwen worden gescheiden en honderden huizen gaan in vlammen op. De Duitsers schieten zes mannen en een vrouw dood. Op 2 oktober worden 661 mannen afgevoerd naar kamp Amersfoort. Later komen 59 mannen vrij. De overige 602 mannen worden naar concentratiekampen vervoerd. In totaal komen 552 mannen om het leven. Voordat de mannen worden weggevoerd zingen ze psalm 84: “Welzalig hij die al zijn kracht en hulp alleen van U verwacht, die kiest de welgebaande wegen.”

© Bid, Luister, Leef, Rick Timmermans en Heleen Dekens, eerste druk 2012, Uitgeverij Plateau Barneveld

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

donderdag 27 september 2018

All that you can't leave behind

Roep mij aan, en ik zal je antwoorden, ik zal je grote, wonderlijke dingen bekendmaken, dingen die je volkomen onbekend zijn.

Jeremia 33: 3

Of toch:

Voor uw schrikwekkend tumult
slaan de volken op de vlucht,
wanneer u zich verheft, stuiven ze uiteen.

Jesaja 33: 3



De Bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan de Nieuwe Bijbelvertaling
© Nederlands Bijbelgenootschap 2004

zondag 23 september 2018

Avondmaal

Loof, mijn zìel, de Héer, *
heel mijn hart zijn heilige náam.

Loof, mijn zìel, de Héer, *
vergeet nimmer al wat Hij gedáan heeft.

Hij die vergèeft wat gij hebt misdréven, *
Hij die geneest al waar ge aan kránk gaat,

Hij die verlost van de gròeve uw leven, *
Hij die u kroont met genade en erbármen,

Hij die uw jaren overstèlpt met zijn gáven, *
dat uw jeugd als een adelaar herrijst.

Gerèchtigheid schept Hij, de Héer, *
doet recht aan elk die verdrúkt wordt;

Hij deed Mòzes kennen zijn wégen, *
de kinderen Israëls zijn dáden.

Barmhàrtig de Heer en genádig, *
lankmoedig, rijk aan ontférming;

niet zal voor ìmmer Hij twisten, *
niet blijft voor eeuwig Hij tóornen.

Niet naar onze zónděn maakt Hij het met óns, *
niet naar onze schulden behándělt Hij ons:

zo hoog als de hèmel is boven de áarde *
welft zich zijn genade over wie Hem wil vrézen;

zo ver de zonsòpgang is van de ávond, *
doet Hij verre van ons hetgeen wij misdéden.

Een vader zich over zijn kìnderen ontférmend *
zo ontfermt zich de Heer over wie Hem wil vrézen:

Hij immers wèet van ons máaksel, *
Hij gedenkt dat wij stóf zijn.

Want de mens – als gràs zijn zijn dágen, *
hij bloeit als de bloem op het véld;

gaat de wìnd erover – verdwénen, *
en de plek heeft geen wéer měer van hem.

Maar de goedheid des Hèren, zij blijft: *
zij is eeuwig met wie Hem vrézen;

zijn gerechtigheid blijft het deel
van de kìnderen hunner kínderen, *
van wie trouw zijn aan zijn verbónd,

zijn òpdrachten immer gedáchtig, *
gezind die gehóorzăam te zijn.

De Heer gondde zijn tròon in de hémel, *
als koning beheerst Hij het ál.

Looft de Heer, gij zijn engelen,
sterke strìjders, volvoerend zijn wóord, *
gij die zijn bevelen moogt hóren;

looft de Heer, al zijn hèmele scháren, *
gij dienaren, volvoerend zijn wíl.

Looft de Heer, alle zijn werken,
allerwègen waar Hij regéert. *
Loof de Heer, mijn zíel!

Eer zij de hèerlijkheid Góds: *
Vader, Zòon en heilige Géest.

Zo was het in den beginne,
zo zij het thàns en voor immer; *
tot in de èeuwen der eeuwen. Ámen.

Uit: Het boek der psalmen / uit het Hebreeuws vert. door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde ; getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken ; Katholieke Bijbelstichting
© tekst: 1972 dr. I.G.M. Gerhardt/dr. M.H. Van der Zeyde, vierde verbeterde druk 1997

vrijdag 21 september 2018

Klokken luiden


De Protestantse gemeente Beetsterzwaag-Olterterp laat vrijdag 21 september om 18 uur de klokken luiden vanwege de Internationale Dag van de Vrede.
In het Europees jaar van het cultureel erfgoed 2018 roepen de Duitse Vereniging van Steden en Gemeenten, het Cultureel Bureau van de Evangelische Kerk van Duitsland, het Bonifatiuswerk van Duitse Katholieken en de Duitse Cultureel Erfgoed Commissie samen kerkklokeigenaren op: laat ons in heel Europa tegelijkertijd de klokken luiden op de Internationale Dag van de Vrede en zo een bijzondere ervaring van gedeeld erfgoed creëren!


Ring them bells for Saint Catherine from the top of the room
Ring them bells from the fortress for the lilies that bloom
Oh the lines are long and the fighting is strong
And they’re breaking down the distance between right and wrong

© Bob Dylan, 1989

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

dinsdag 18 september 2018

Dijkhoff

VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff verlaat de Rooms-Katholieke Kerk. De onttrekking is een reactie op een interview dat kardinaal Eijk gaf, waarin hij Dijkhoff expliciet noemde en hem het sluiten van de kerken verweet.
Klaas Dijkhoff, voormalig staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, en drie weken minister van Defensie in het kabinet-Rutte-II. Geboren in Soltau (Duitsland), gepromoveerd als jurist. En met een mooie doopnaam: Klaas Henricus Dominicus Maria. Goed katholiek. Maar dat is alleen van geboorte.
Inhoudelijk hoeft Dijkhoff weinig meer te weten van zijn rijke Roomse opvoeding. Zijn uitschrijving is een administratieve handeling van een jarenlange praktijk. Een cultuur-gelovige.
Waarvan akte.

maandag 17 september 2018

Sint-Urbanus

De Sint-Urbanus in de wijk Bovenkerk in Amstelveen is dit weekend afgebrand. “Alsof je eigen huis is afgebrand", zegt een kerkganger die vorige week nog zijn 55-jarig huwelijksfeest in de Sint-Urbanus vierde. "We hebben hier lief en leed meegemaakt, en dan hoor je dat hij in brand staat, dan weet je niet waar je het zoeken moet.”
Wat een emoties komen los bij het afbranden van dit kerkgebouw. De Sint-Urbanus is meer dan een gebouw. Het is letterlijk het centrum van veel gelovige Amstelveners. In deze kerk gebeurde het. Hier liggen talloze herinneringen, aan huwelijken, dopen, begrafenissen, kerkgang, álles.
Als protestanten hebben we minder met het gebouw. Sommige kerkgebouwen zijn zelfs heel sober. Het gaat immers om de liturgie, het contact tussen God en mensen en tussen mensen onderling.
Is dat wel zo? Natuurlijk, je redding hangt niet af van een gebouw. Geloven is vooral wat tussen en met mensen gebeurt. Maar toch, God heeft zelf laten weten hoe Zijn tabernakel eruit moest komen zien. Koning Salomo besteedde een vermogen aan de eerste tempel.
Een goed godshuis is niet je redding, wel een letterlijke huisvesting. En dat is ook belangrijk.
Vraag de kerkgangers van de Sint-Urbanus maar.

zaterdag 15 september 2018

Dodo Fan Haska

Bij de 200 jaar oude Kapelle in Haskerdijken wordt van 19 tot en met 23 september het openlucht- en zangtheater ‘Dodo Fan Haska’ gespeeld. De voorstelling vertelt het verhaal van monnik Dodo. Hij verschijnt in drie gedaanten: als jongetje van acht jaar, als puber en als volwassen monnik.
Dodo van Haska was een geestelijke. Hij leefde in de twaalfde eeuw en heeft onder meer vertoefd in Haskerdijken, toen nog Haskerlanden. Behalve dat hij de mensen wegwijs maakte in het geloof, hielp hij mee om het land in cultuur te brengen: sloten graven, dijken bouwen en zorgen dat er iets groeide. Daarnaast beschikte Dodo over bijzondere gaven: hij kon zieken genezen en zelfs mensen verlossen van hun psychische kwalen. Hij nam zijn taken meer dan serieus en werd alom geroemd.

Lees meer bij de Jouster Courant.

vrijdag 14 september 2018

Kruisbeeld

Het kruisbeeld aan de muur
knijpt begrijpend een oogje toe
hoeft niet te zien wat daar gebeurt
in het rosse schemerlicht

Het kruisbeeld aan de muur
knijpt begrijpend een oogje toe
iedere kostganger
hoe vreemd ook
is zonder zonde voor Zijn aangezicht

© Vreemde Kostgangers – Leven zat in de stad
Tekst: Boudewijn de Groot, 2017

Het kruisbeeld aan de muur is afkomstig uit het klooster van Westmalle. Toen ik in de zomer van 2017 twee weken te gast was bij de cisterciënzers, nam ik deze relikwie mee naar huis. Of nou ja, relikwie? Ik moest het gewoon kopen in de winkel. Overigens nam ik toen ook het psalmboek mee, uit het Hebreeuws vertaald door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde en getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken.
Waarom nam ik, als calvinist van boven de rivieren, een Christusbeeld mee naar huis? Was niet een van de winsten van de Reformatie, dat de heiligenbeelden uit de kerken werden geslagen? Immers, gij zult u geen gesneden beelden maken. Daarbij, alsof die beelden zelf iets kunnen uitwerken. Nee, het gaat me niet om de uitwerking dat een beeld heeft.
Wel is het een tastbare herinnering aan mijn intense kennismaking met het kloosterleven. Eveneens is het een hulpmiddel in het evangeliseren. Niet het beeld zelf heeft krachten, maar het verwijst wel letterlijk naar de Lijdende Knecht. Net zoals een kerkgebouw in zichzelf geen redding brengt, maar wel letterlijk wijst naar boven.
Het kruisbeeld aan de muur. Als ik het kwijt ben, is mijn geloof niet verdwenen. Nu het aan de muur hangt, is het een extra ondersteuning voor mijn geloof.


woensdag 12 september 2018

Herberg Het Klooster

Kloosterburen krijgt Herberg Het Klooster, zo kopt het Dagblad van het Noorden. Twee dames hebben het gelijknamige hotel overgenomen, om er een herberg van maken waar iedereen zich thuis voelt.
Goede naam, Herberg Het Klooster. Het is precies wat het is: een haven voor mensen onderweg.
Zowel een herberg als een klooster. Het mooie is dat één van de dames een passende achternaam heeft: Marlies Pastoor. Ik voel me er gelijk thuis. Terwijl ik er nog niet eens geweest ben.
Enfin.
Kloosterburen. Ook weer zo’n naam. Geen plaats om je als schrijver aan te verbinden, zo blijkt. In Querido’s letterkundige reisgids van Nederland wordt het Groningse dorpje niet genoemd.
Een veeg teken?
Lijkt me niet. Literatuur en religie hoeven elkaar niet uit te sluiten.
Maar synoniemen zijn het evenmin.

Dit blog verscheen eerder op FritsTromp.nl.

vrijdag 7 september 2018

Blijf trouw

“Mag ik u vragen om juist nu het lastig is, trouw te blijven?” Deze vraagt stelt bisschop Gerard de Korte in een brief die naar alle parochies in zijn bisdom is gestuurd.
In de brief reageert de Bossche bisschop op het nieuws over seksueel misbruik door geestelijken in de Verenigde Staten en op de beschuldiging aan het adres van paus Franciscus dat deze niet adequaat zou hebben opgetreden inzake misbruik.

Lees de brief via het Katholiek Nieuwsblad.

vrijdag 31 augustus 2018

Biecht

De Rooms-Katholieke Kerk in Australië weigert mee te werken aan het plan van de regering dat priesters verplicht misbruik bij de politie te melden als zij daarover horen tijdens de biecht. Het regeringsvoorstel was een van de aanbevelingen na een onderzoek over seksueel misbruik binnen de kerk.
Een lastig dilemma voor de katholieke geestelijken, in dit geval in Australië. Want misbruik is natuurlijk ongehoord. Je blijft van kwetsbare mensen, zoals kinderen, af. Zo ga je niet met elkaar om. Als er sprake is van misbruik of onrecht, moet daarover een onafhankelijke rechter een oordeel over vellen.
Voor een kerkganger is daar niets op tegen. Immers, geef de keizer wat des keizers is en Gode wat Gods is.
Het dilemma zit hem in de biecht. Want de biechtvader heeft een zwijgverbod. Wat is toevertrouwd aan de vader, blijft binnen de spreekwoordelijke vier muren van het biechthokje. Daar komt bij dat de biechtvader van dienst namens zijn Heer vergeving kan schenken. De priester verleent de boeteling “vrijspraak en vrede” door de sacramentele absolutie, de vorm waardoor de genade van vergiffenis geschonken wordt.
Als de genade van de Heer is gegeven, wat moet een burgerlijke rechter dan nog doen?
Lastig.

Dit blog verscheen eerder op FritsTromp.nl

zondag 26 augustus 2018

Vergiffenis

Paus Franciscus is in Ierland. En de kerkvorst is een man met een missie, zo lijkt het. Ook tijdens de tweede dag van zijn staatsbezoek (de paus is ook het staatshoofd van Vaticaanstad), heeft Fransiscus gezegd God om vergiffenis te vragen voor "deze zonden" en het "verraad" dat velen hebben ervaren – verwijzend naar het kindermisbruik in de kerk.
Hij kan natuurlijk ook niet anders. De Katholieke Kerk lijdt onder de berichten over kindermisbruik. De kerk lijdt onder dit verraad. Niet alleen de Roomsen, ook de protestanten hebben te maken met misbruik van kinderen, van macht, van alles wat mis kan gaan tussen (kwetsbare) mensen.
Ik vind het mooi dat de paus dit doet. Hij is als kerkvader toch een bepalend gezicht voor het christendom. Ook de protestantse stroming vertegenwoordigt hij in zekere zin – als christen zijn kerkmuren een aangelegenheid voor de gelovigen onderling, niet voor de buitenwacht.
Franciscus is niet mijn paus. Als goede calvinist zie ik de opvolging van Petrus toch iets anders dan mijn katholieke vrienden dat doen. Desalniettemin waardeer ik zoals de paus zich opstelt. Ook in dit 'dossier'.

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

maandag 20 augustus 2018

Congo

Het land Congo is in rep en roer. Het is onrustig in de voormalige Belgische kolonie. Joseph Kabila is geen presidentskandidaat meer. Toch? Of is dit een fabel? Het Nederlands Dagblad meldt: De Congolese president Joseph Kabila houdt hardnekkig vast aan zijn ambt, al had hij beloofd vóór 2018 nieuwe verkiezingen te organiseren en daarna te vertrekken. Nu leidt de Rooms-Katholieke Kerk de protesten tegen hem. Onder het Jezusbeeld hangen de actieposters voor de parochie.
De Congolese broeders. Het doet me denken aan mijn eerste periode in het klooster in Westmalle. Hier werden namelijk ook Congolese cisterciënzers opgevangen. Broeders die in hun thuisland geen onderdak hadden, omdat de parochie was opgeheven. Zo kwam het dat onder meer een bisschop tijdelijk zijn intrek had genomen in het Vlaamse dorpje. Een aantal andere Congolese monniken hadden definitief voor Westmalle gekozen.
Wijze mannen, deze zwarte kerels. Zo aten we een vrijdag kip, geen vlees en geen vis. Ik hoor broeder Samuël nog zeggen: “Zoals de Afrikaanse broeders zeggen: 'Alles wat op twee poten loopt, is geen vlees'.”
Inmiddels is de Congolese bisschop weer huiswaarts, hij kon niet aarden in de Lage Landen. Misschien loopt hij wel mee in de protesten tegen zijn president. Ik weet het niet.
Monniken, religieuze mannen, heiligen, mensen die opkomen voor de armen, die te lijden hebben onder dictatoriaal bewind. Dat is waar de kerk voor moet staan.

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

zaterdag 11 augustus 2018

Shooting Star

Seen a shooting star tonight
And I thought of you
You were trying to break into another world
A world I never knew
I always kind of wondered
If you ever made it through
Seen a shooting star tonight
And I thought of you

Listen to the engine, listen to the bell
As the last fire truck from hell
Goes rolling by
All good people are praying
It’s the last temptation, the last account
The last time you might hear the sermon on the mount
The last radio is playing

Copyright © 1989 by Special Rider Music

dinsdag 7 augustus 2018

Franco's graftombe

De Spaanse regering haalt de resten van oud-dictator Francisco Franco weg uit de Dodenvallei bij Madrid. In het kolossale monument liggen tienduizenden slachtoffers en medestrijders van de generaal.
Alle afmetingen in de zogenoemde Dodenvallei zijn gigantisch. De deuropening is ruim tien meter hoog en maakt van iedere bezoeker een nietig poppetje. De gang in de rots die daarna volgt is 262 meter lang, en op het hoogste punt zit het plafond op 22 meter. Bovenop staat nog een kruis dat zich al op kilometers afstand aftekent. Het is met 150 meter vier keer groter dan het iconische Christusbeeld in Rio de Janeiro.
Maar alleen wie Spaanse geschiedenisboeken bestudeerde weet waar hij echt naar kijkt: het grootste massagraf van Europa. Geen bordje bij het monument geeft uitleg aan de verbaasde buitenlandse toeristen. “Ik geloof dat er een paar graven zijn”, zegt een Engelse student. “Verder weet ik er niet zo veel van.”
Het zijn er wel wat meer dan een paar, zij het onzichtbaar weggewerkt. Achter de strakke muren van de altaren in de basiliek rusten 34.000 voor- en tegenstanders van generaal Franco. De doden vielen tijdens de burgeroorlog van de jaren 30 in de vorige eeuw.
Wat een immens gebouw moet dat dus zijn. Een enorm Christusbeeld. Dat past natuurlijk in de katholieke cultuur van rond de Middellandse Zee. Als nuchtere calvinisten hebben we niet zoveel met deze beelden. Daar valt veel voor te zeggen. Immers, geen beelden maken van God is een gebod. Maar aan de andere kant: ook een Christusbeeld geeft een getuigenis en verwijst door naar iets anders, iets groters.
En Christus als letterlijk beeld van verzoening, dat is daar het om gaat.

Dit blog verscheen eerder op FritsTromp.nl.

zondag 5 augustus 2018

Psalm 138

Ja, verheven de Heer, die de nèderige ziet *
en doorgrondt de tròtse van vérre;

moest ik gaan door het hàrt der ellénde, *
nog hield Gij mijn lèven bewáard,

heft de hand waar mijn vìjanden dréigen: *
uw rechterhànd brengt mij héil.

De Heer voltrekt het voor mij:
tot in èeuwigheid, Heer, uw genáde. *
Laat niet varen het wèrk uwer hánden.

Uit: Het boek der psalmen / uit het Hebreeuws vert. door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde ; getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken ; Katholieke Bijbelstichting
© tekst: 1972 dr. I.G.M. Gerhardt/dr. M.H. Van der Zeyde, vierde verbeterde druk 1997

zaterdag 4 augustus 2018

De Pol

De afgelopen week heb ik doorgebracht op een camping in De Pol. De Pol is een plaats en wijk in de gemeente Steenwijkerland en dankt zijn geschiedenis onder meer aan een viertal kolonies – Frederiksoord, Willemsoord, Wilhelminaoord en Boschoord – van de toenmalige armoedebestrijding. In de kolonie in Willemsoord werden ook joodse armen gehuisvest. Voor deze groep werd een aparte buurt gecreëerd, de Jodenpol. Vanuit die tijd stamt de naam van de buurtschap De Pol.
Het dorpje is te klein om genoemd te worden in Querido’s letterkundige reisgids van Nederland. Waarvan akte. Wel is er vlakbij de kunstbunker bij Paasloo, gebouwd in de Tweede Wereldoorlog om Nederlandse kunstschatten op te slaan. De bergplaats in het Dennenbos bood onderdak aan ongeveer drieduizend kunstwerken uit Nederlandse musea.
Je komt nog eens ergens.
Wat heeft dit met het kloosterleven te maken? Weinig. Maar wel dit. Zo'n evangelisatieweek doet veel denken aan een religieuze gemeenschap als een klooster. Gezamenlijk schouder aan schouder aan het werk, in dienst van de Chief Commander. Hiney matov oema nayim, shèvet achim gam yachad (psalm 133: 1).
Dat dus.

zaterdag 28 juli 2018

Psalm 51

God, herschep mijn hart, maak het zúiver, *
geef mijn geest, diep in mij, nieuw bestánd;

verban mij niet: ver van uw áanschijn, *
noch onttrek mij van uw heilige géest.

Hergeef mij het geluk om uw héil, *
laat bereide gezindheid mijn krácht zijn:

want dan wijs ik verdoolden uw wégen, *
schuldigen vinden de weg tot U terúg.

Bloedbevlekt ben ik – God, neem het ván mij! *
dat ik jubelend uw vríjsprăak mag melden:

Heer, leg Gij mij het woord op de lippen *
en mijn mond verkondigt uw lóf.

Uit: Het boek der psalmen/ uit het Hebreeuws vert. door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde ; getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken ; Katholieke Bijbelstichting
(C) tekst: 1972 dr. I.G.M. Gerhardt/dr. M.H. Van der Zeyde, vierde verbeterde druk 1997

zaterdag 21 juli 2018

Karmelitaanse spiritualiteit


Wat heeft Bob Dylan met het katholieke geloof? Meer dan je zo op het eerste oog zou zeggen. Want Dylan is een joods jongetje, dat op 13-jarige leeftijd zijn bar mitswa deed – bij een rondreizende gemeenschap, omdat de Joodse gemeenschap in Hibbing geen eigen religieuze leider kon permiteren. Eind jaren zeventig bekeerde de zanger zich tot het christendom en sloot zich aan bij de Vineyard-kerk.
Desalniettemin speelde Dylan in 1997 voor de katholieke jongerendagen in Bologna (Italië) voor paus Johannes Paulus II. En dan is er nog dat goede artikel van de benedictijner monnik Thomas Quartier in De Kovel, van ruim een jaar geleden.
En het Karmelitaans Centrum voor Spiritualiteit (KCS) te Haarlem opent 7 september het nieuwe seizoen met een open avond over de spiritualiteit van Bob Dylan, onder leiding van Kick Bras. Dat zijn goede vooruitzichten.

Dit blog verscheen ook op EenAnderZelfportret.

woensdag 11 juli 2018

Feestdag van de Vlaamse Gemeenschap

Het is vandaag de Feestdag van de Vlaamse Gemeenschap. Een regionale verplichte vrije dag in Vlaanderen. Een dag die herinnerd aan de slag van 11 juli 1302, waarbij milities van de Vlaamse steden en gemeenten een leger van Franse ridders te paard versloegen, aan de Groeningekouter bij Kortrijk.
Toen ik twee weken geleden in het klooster van Westmalle was, werd ik van het station Noorderkempen opgehaald door br. Alberic. We reden door de Vlaamse dorpen en zagen her en der de nationale driekleur van België hangen. “Het WK is de enige periode dat een Belg zich Belg voelt,” vertelde de monnik, verwijzend naar het wereldkampioenschap voetbal. “De overige tijd zal een Belg zich als Waal of Vlaming voorstellen.”
De taalgrens van onze zuiderburen is ook de grens tussen de deelstaten en de bevolkingsgroepen. Wallonië is geen Vlaanderen. En zij vormen ook niet de Duitstalige gemeenschap. Waar in Vlaanderen het geld wordt verdiend (mede dankzij de haven van Antwerpen), komt de elite uit Wallonië.
Voor ons als Nederlanders een ingewikkeld politiek en maatschappelijk gedoe. Wij kennen dat niet, ondanks de grote verschillen in taal en gebruiken. Een Fries is geen Limburger en de directheid van een Randstedeling is een Tukker vreemd. Maar Nederland is toch meer een eenheid dan België.
Toch?
Enfin. Desalniettemin is het mooi om juist in een Vlaams dorp een kloosterling te zijn. Door aanwezig te zijn. Voorbij de grenzen tussen kerk, taal en teken.

maandag 9 juli 2018

Doop

Koningin Elizabeth en prins Philip zullen maandag niet aanwezig zijn bij de doop van hun achterkleinkind prins Louis. Voor de afwezigheid van het staatshoofd en haar echtgenoot is geen reden gegeven. Prins Louis wordt gedoopt in St. James's Palace, een van de oudste koninklijke paleizen in Londen. St. James's Palace werd gebouwd voor koning Hendrik VIII en was de koninklijke residentie van 1691 tot 1837.
Een anglicaanse aangelegenheid. Elizabeth is naast staatshoofd ook het hoofd van de Episcopaalse Kerk van Engeland, ooit begonnen door koning Hendrik VIII. Zo'n doopdienst is in Engeland gauw ook een (kerk-)politieke zaak. Enigszins vergelijkbaar met het Huis van Oranje – dat Maxima van katholieke huize was, werd indertijd nog als een punt van aandacht beschouwd bij de protestantse koninklijke familie.
Maar vooral is de doop een mooi moment. Een prachtig symbool, als teken van Gods verbond met het kleine kindje. Dat is waar het om gaat bij de doop in St. James's Palace. Politieke zaken moeten niet worden besproken, als het moment van iets heel anders getuigt.

Deze blog verscheen ook op FritsTromp.nl.

woensdag 4 juli 2018

Terug

Inmiddels ben ik ruim een week terug van mijn tweede kloosterbezoek aan de abdij in Westmalle. Anders dan vorig jaar, verbleef ik deze keer maar een lang weekend. Vrijdagochtend reed ik met de trein via Amsterdam naar het station van Noorderkempen, alwaar br. Alberic me stond op te wachten. Maandagmiddag treinde ik in omgekeerde richting weer huiswaarts, via dezelfde route.
Een weekend maar. De dag dat ik vertrok, was ik geheel in het ritme. Dat had wat tijd nodig, want de dag van mijn aankomst was het feest ter ere van de ingebruikname van het gastenverblijf. Het zijn trappisten in Westmalle, dus naast de hapjes (met onder meer eigen gemaakte kaas) was er natuurlijk ook het bier.
Enfin.
Ik heb het er goed gehad. Dankzij de goede zorgen van de broeders. De goede onderlinge sfeer. De uitgestoken hand: eerst eten, dan praten. De uitnodiging om gauw weer te komen, maar dan voor een langere tijd. Dat soort dingen.
Het was goed weer tussen de broeders te zijn.

zondag 1 juli 2018

Jonk

Broeder Guerric is novicemeester en cantor in de abdij van Westmalle. Zijn kloosternaam verwijst naar Guerricus van Igny. Hij was geboren in Doornik, een “man van grote vroomheid en uitzonderlijke wijsheid. Van magister te Doornik werd hij monnik van Clairvaux en vervolgens tot abt gekozen in Igny”.
Waarvan akte.
De naam doet me onwillekeurig denken aan een Zuid-Afrikaanse zanger, Gert Vlok Nel. In 2012 verscheen zijn tweede en voorlopig laatste album Onherroepelijk. Opgenomen in Nijmegen in Nederland. Op Onherroepelijk staat het liedje Jonk. Hierin noemt hij zichzelf 'Gerkie'. Dat is natuurlijk geen 'Guerric', maar toch.
Zoals wijlen Martin Bril het zo mooi schreef: ‘Ergens aan de andere kant van de wereld, op de zuidpunt van een mij onbekend continent, bevond zich iemand die mij met halve woorden, een mespuntje ritme en verder alleen zijn stem wist te ontroeren, een wonder of niet?’

zaterdag 30 juni 2018

Thomas Merton

Toen ik vorig weekend in de abdij van Westmalle zat, werd tijdens het middagmaal voorgelezen uit een biografie over Thomas Merton. De Amerikaanse monnik was een belangrijk Amerikaans katholiek theoloog, dichter, auteur en sociaal activist. Hij was trappist en monnik in de Abbey of Our Lady of Gethsemani (abdij van Onze-Lieve-Vrouw van Gethsemani) bij Bardstown in Kentucky. Hij is ook een belangrijke hedendaagse mysticus.
En hij heeft iets met Bob Dylan. Net als die andere Thomas, benedictijnse monnik en theoloog Quartier. Enfin. Thomas Merton dus. Robert Hudson schreef een boek over de relatie tussen Merton en Dylan met als titel The Monk's Record Player. Als ondertitel is daar 'Thomas Merton, Bob Dylan, and the perilous summer of 1966'.
Perilous, dat woord ken ik niet. Opzoeken dus in mijn Wolters' woordenboek. “Gevaarlijk, gevaarvol, hachelijk.” Gedurfde zomer dus, die van 1966. Het boek is uitgegeven bij Wm. B. Eerdmans Publishing Co. uit Grand Rapids, Michigan. Verre achterneven van Joost, wellicht. Hetzelfde woordenboek vertelt me dat “Wm.” een dubbele betekenis heeft. “Wm” is de afkorting van William, “WM” staat voor Worshipful Master.
Beide strekkingen vind ik wel passen in dit verband, hoewel ik vermoed dat het om de voornaam William gaat, in deze.
Enfin. Ik heb er een boek bij om me in te verdiepen. En dat mede dankzij die vier dagen bij mijn Vlaamse broeders.

Dit blog verscheen ook op FritsTromp.nl en Een Ander Zelfportret.

maandag 25 juni 2018

Dankviering

Afgelopen weekend ben ik in het klooster van Westmalle geweest. Ter voorbereiding op dit monastieke weekend, plaatste ik psalm 122 uit Het boek der psalmen, in de vertaling van Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde. Wat wil het toeval?
Toen ik vrijdag kwam, was er een Dankviering voor de bouwactiviteit van het gastenverblijf. Na drie jaar werken, is het gastenverblijf klaar. In de viering werd onder meer deze psalm gezongen. En nee, ik wist dit niet van te voren.
Toeval? Het is me toe gevallen.

vrijdag 22 juni 2018

Psalm 122


Hoe verblijd was ik toen zij mij zéiden : *
'Wij gaan op naar het huis van de Héer.'

Zo staan dan nu onze vóeten *
in uw poorten, Jerúzalem, –

Jeruzalem, gij, gebouwd als een stád *
tot hechte éenhěid gevoegd.

Het is daarheen dat opgaan de stámmen, *
de stammen van Hem, van Jahwé:

voorschrift voor Israël dít, – *
dat zij loven de naam van de Héer.

Daar zijn ook de zetels gezet ten geríchte, *
de zetels van Davids húis.

Vrede vraagt over Jerúzalem, *
rust voor wie u bemínnen;

er zij vrede binnen uw múur, *
en in uw burchten zij rúst.

Om mijn broeders en om wie mij ná zijn *
laat mij spreken: 'Vrede over ú!'

Om het huis van de Heer onze Gód *
vraag ik dat gij gezegěnd moogt zijn.

er zij de hèerlijkheid Góds: *
Vader, Zòon en heilige Géest.
.
Zo was het in den beginne,
zo zij het thàns en voor immer; *
tot in de èeuwen der eeuwen. Ámen.

Uit: Het boek der psalmen / uit het Hebreeuws vert. door Ida G.M. Gerhardt en Marie H. van der Zeyde ; getoonzet door Benedictijner en Cisterciënzer monniken ; Katholieke Bijbelstichting
(C) tekst: 1972 dr. I.G.M. Gerhardt/dr. M.H. Van der Zeyde, vierde verbeterde druk 1997

woensdag 20 juni 2018

Klooster bezoeken

Wat doet een calvinist van boven de rivieren in een klooster diep in het zuiden? Een terechte vraag, natuurlijk. Zeker rond mijn tiendaagse in Westmalle, vorig jaar. Dat heeft te maken met de afstand tussen Leeuwarden en Westmalle, van zeker 267 kilometer. Afhankelijk van je route ben je nog meer kilometers onderweg.
Het is ook de afstand tussen het gereformeerde geloof en de katholieke praktijk. Want een goede calvinist zal van de dagelijkse mis zeggen dat het een vervloekte paapse afgoderij is. Dan hebben we het nog niet eens gehad over de positie van Maria, de moeder van onze Heer, die door elke volgende generatie gelukkig geprezen zal worden.
Belangrijke onderwerpen. Het feit dat we het hierover hebben, geeft ook aan dat we het over de kern (bevrijding door het offer van Jezus) onderling eens zijn. Mijn ervaring met kloosters, na mijn bezoeken aan verschillende gemeenschappen in de Lage Landen, is dat het gesprek hierover plaats vindt ná ontvangt.
Elke bezoeker kan Christus zijn. Dus wordt de bezoeker eerst een maaltijd voorgezet (als je rond etenstijd komt). Eerst een hapje eten. Praten doen we later wel.